Aneks. PANA

 C Zarzuty po kontroli (cz. 6)

i) Ryzyka (zarzuty nr 4 i 6)

 

i) rys historyczny

 

Dawniej biegły podczas badania sprawozdania finansowego planował testy w poszczególnych obszarach, wykonywał je, i na podstawie tych testów wychodziły na światło dzienne istotne ryzyka. Korporacjom nie podobała się taka procedura, gdyż była zbyt kosztowna, wobec tego wymyśliły nową metodę badania: „od góry” (będzie jeszcze o niej mowa w rozdziale o ryzykach ogólnych) zamiast „od dołu”. Metoda „od góry” to przeprowadzenie prostych procedur analitycznych, wywiadów ze znaczącymi osobami Klienta i ustalenie na tej podstawie listy ryzyk, które następnie są badane. 

Oczywiste jest, że metoda „od góry” jest mniej pracochłonna (bardziej zyskowna finansowo), ale ryzyko niewykrycia błędów w sprawozdaniu finansowym jest większa niż przy metodzie „od dołu”. 

Wobec tego w razie wpadki potrzebna jest dupokrytka, czyli odpowiednia procedura (formularz) pokazująca, że audytor zrobił wszystko zgodnie z standardami. Tą dupokrytką jest procedura wymyślania ryzyk.

 

ii) zarzut PANA

 

Sformułowano zbyt mało ryzyk, procedury w tym względzie były za mało szczegółowe.

 

iii) moja odpowiedź

 

Wymyślanie bezsensownych ryzyk przez biegłego rewidenta, to symulowanie, że w trakcie badania zajmował się sprawami istotnymi, podczas gdy w rzeczywistości nie potrafił wyodrębnić istotnych ryzyk i zająć się sprawami istotnymi zamiast pierdołami. 

Wymyślanie na siłę ryzyk badania jest równie bezsensowne jak wymyślanie ras ludzkich w latach trzydziestych XX w (najlepszy wymyślił 34), czy wymyślanie płci w czasach obecnych (już ponad 300).

 

j) Przychody (zarzut nr 8)

 

i) zarzuty PANA

 

Generalnie chodzi o to, że przychody są niedobadane, w szczególności: brak umów, nie zbadano ryzyka, że przychody są zaniżone (tak właśnie!!!), czyli zarząd sprzedawał na lewo, nie zbadano prawidłowości rozgraniczenia przychodów na przełomie starego i nowego roku.

 

ii) moja odpowiedź

 

Starałem się nie brać od klientów umów, tylko sporządzać krótkie notatki z umów, z powodu ryzyka wycieku tajemnicy przedsiębiorstwa w przypadku ataku hakerów. Takie ryzyko istnieje zawsze (np. zapodziane dokumenty na serwerze PANA), a utrata tajemnicy przedsiębiorstwa może zaważyć na kondycji lub nawet istnieniu Klienta. 

Moda na przywiązywanie zbyt wielkiej wagi do momentu rozgraniczenia sprzedaży wynikał z tego, że w tamtym czasie MSSF (Międzynarodowy Standard Sprawozdawczości Finansowej) nr 15 dotyczący sprzedaży był jeszcze ciepły i wypadało się pochwalić jego znajomością. 

Co do zarzutu, że Zarząd mógł zaniżać sprzedaż i sprzedawać na lewo, to niech kontrolujące rozstrzygają ten problem z własnym sumieniem.

 

k) Należności (zarzut nr 9)

 

i) zarzut PANA

 

Należności nie zostały zbadanie w wystarczającym stopniu, w przypadkach gdy nie otrzymano zwrotów potwierdzonych sald od kontrahentów Klienta, nie przeprowadzono procedur zastępczych.

 

ii) moja odpowiedź

 

Ten zarzut jest w całości wyssany z palca, gdyż zbadałem wszystkie salda należności zarówno na moment badania wstępnego jak i na koniec roku stosując poziom istotności zero, wysłałem potwierdzenia sald do wybranych klientów, jeżeli ich nie odesłali przeprowadziłem procedury zastępcze. Wszystkie te procedury zostały udokumentowane i opisane. 

W pewnym momencie za strony PANA pojawił się zarzut, że w tabelce podsumowującej akcję wysyłania potwierdzeń brak jest legendy tłumaczącej, co oznaczają różne kolory. Dlaczego szejk ma zielone szelki? Żeby mu spodnie nie opadły. Dlaczego w tabelce są zastosowane różne kolory, żeby w trakcie badania mieć pojęcie o kolejności wpływania potwierdzeń, po zakończeniu badania kolory nie mają znaczenia.

 

l) Brak badania transakcji z jednostkami powiązanymi (zarzut nr 10)

 

Brak gdyż badałem także sprawozdanie finansowe grupy kapitałowej Klienta, i dokumentacja z badania grupy kapitałowej zawierała dowody badania transakcji z jednostkami powiązanymi. Dokumentacja z badania sprawozdania finansowego grupy kapitałowej nie była przedmiotem kontroli PANA. 

PANA nie zażądała tego fragmentu dokumentacji z badania grupy kapitałowej. Nie wiem dlaczego? Może jeszcze nie wypracowali takiej procedury. 

Nie można wymagać, żeby audytor badając sprawozdanie grupy kapitałowej i 30 (np.) spółek wchodzących w skład tej grupy powielał dokumentację x 31, żeby zadowolić PANA.

 

l) Brak końcowego przeglądu analitycznego (zarzut nr 11)

 

Przeprowadziłem taki przegląd, ale ponieważ wyniki nie różniły się istotnie od wstępnego przeglądu analitycznego, więc go nie udokumentowałem w wystarczający sposób. Tu mogę przyznać ½ punktu dla kontrolujących ponieważ nie było odpowiedniej dokumentacji.