Aneks. PANA

C Zarzuty po kontroli (cz. 3)

g) Każdy członek zarządu to złodziej (zarzut nr 5) (cz. 1)

 

i) przepis

 

KSB 240, ust 31 „Kierownik jednostki znajduje się w wyjątkowej sytuacji, która umożliwia mu popełnianie oszustw, ponieważ ma możliwość manipulowania zapisami księgowymi i sporządzania oszukańczego sprawozdania finansowego poprzez obejście kontroli, które w innych sytuacjach wydają się działać skutecznie. Chociaż poziom ryzyka obejścia kontroli przez kierownika jednostki będzie różny w poszczególnych jednostkach, tym niemniej ryzyko to występuje we wszystkich jednostkach. Z uwagi na trudny do przewidzenia sposób obejścia tych kontroli, jest to ryzyko istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem, dlatego uznaje się je za ryzyko znaczące” 

Przepis każe traktować kierownika jednostki jako potencjalnego przestępcę, co jest sprzeczne z ustawą, Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej. W praktyce ten standard wymaga ujęcia ryzyka oszustwa dokonanego przez zarząd jako ryzyka znaczącego.

 

ii) ocena moralna

 

Z takim podejściem mieliśmy do czynienia za PRL-u: 

„Prywaciarz znajduje się w wyjątkowej sytuacji, która umożliwia mu popełnianie oszustw, ponieważ ma możliwość manipulowania zapisami ksiąg podatkowych i sporządzania oszukańczej deklaracji podatkowej poprzez obejście kontroli, które w jednostkach uspołecznionych wydają się działać skutecznie. Chociaż poziom ryzyka obejścia kontroli przez prywaciarza będzie różny w poszczególnych jednostkach, tym niemniej ryzyko to występuje we wszystkich jednostkach. Z uwagi na trudny do przewidzenia sposób obejścia tych kontroli, jest to ryzyko istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem, dlatego uznaje się je za ryzyko znaczące” 

Możemy zamiast prywaciarza wprowadzić przedstawiciela innej dowolnej stygmatyzowanej grupy społecznej, a to „kobietę”, „chrześcijanina”, „polskiego bandytę walczącego z III Rzeszą”, „Żyda” itd. 

Księgowi z Zachodu, którzy nie mieli do czynienia z komuną, mogą się nabrać na taką manipulację, ale Polki, których wiek wskazuje na bezpośrednie doświadczanie PRL-owskich "standardów", takie sformułowanie powinno zapalić lampki w mózgu ostrzegające, że w perspektywie czai się tu państwo totalitarne. 

Moim zdaniem, jeżeli audytor ma uzasadnione podejrzenie, że Klient jest oszustem, nie powinien wykonywać dla takiego klienta usług.

11 wrzesień 2024 r.

Dzisiaj natrafiłem na wspaniałą ilustrację do tego punktu. Insistoris i Sprenger w "Młocie na czarownice" uzasadniają, dlaczego kobiety są podatne na wpływy diabła:

"(...) niewiasta została stworzona przez Boga nie z gliny, a "z krzywego jeno żebra" i już w Raju dała się uwieść diabłu, bo zło w niej tkwi od momentu powstania. Dlatego też każda jest skłonna służyć diabłu z wrodzonej złośliwości, a oddać się mu z zachłanności seksualnej. O kochanku marzy zarówno młoda panna, jak i pomarszczona babina, toteż podejrzane powinny być wszystkie. Cnotliwe zakonnice - bo diabeł uwielbia uwodzić takie święte dziewice; dziewczyny wesołe - bo, zdaniem uczonych mężów, pragną seksu, gdy tylko dojdą wieku dojrzałego; panny porzucone przez kochanka - by znaleźć zaspokojenie albo możliwość zemsty (...). Podejrzane są kobiety, które rzadko chodzą do kościoła - bo to znak, że chcą piekłu służyć. Jeszcze gorsze są te, które nie opuszczają żadnej mszy - gdyż tylko maskują się i udają pobożne. A najgorsze są wdowy, sterane pracą i życiem, bo chociaż już staruchy, to jeszcze by "kurtyzować chciały". Nie tylko więc duszą, ale i ciałem oddawały się kobiety diabłu a z czarciego nasienia rodziło się czarcie potomstwo. Dowodów tego spółkowania dostarczali gorliwi sędziowie przez całe stulecia." (Magdalena Sokołowska "Rozdeptane na chwałę bożą", str. 37)

 

iii) doświadczenie Zimbardo

 

Jak takie sformułowanie standardu dzielące kontrolowanych na zarząd (potencjalnych oszustów) i pozostałych będzie wpływało na badanie sprawozdania finansowego pokazało doświadczenie Zimbardo, które poniżej zacytowałem. 

Podobne skutki będzie miało w PANA założenie z góry, że kontrolowani biegli rewidenci to potencjalni oszuści.

Opis doświadczenia Zimbardo w następnym poście.